"Η μεγαλόπνοη δίτομη σύνθεση του Saul Friedlander, "Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι" (που πρωτοεκδόθηκε το 1997 και το 2007) αποτελεί το νέο ορόσημο για την ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος.

Πίσω από τις μεθοδολογικές αρχές και τις αφηγηματικές επιλογές του Friedlander βρίσκεται ο διανοούμενος που αναμετρήθηκε με την εμπειρία του παιδιού που επέζησε της Shoah και ο ιστορικός που στη διάρκεια της καριέρας του συμμετείχε ενεργά στις συζητήσεις και τις διαμάχες που σφράγισαν την ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος.

Ο Friedlander, θεωρεί ότι η ναζιστική ιδεολογία υπαγόρευσε τη γερμανική πολιτική καθιστώντας την εξόντωση των εβραίων αναπόσπαστο κομμάτι της και πρωταρχικό της στόχο. Δίνει έμφαση στη φυλετική, αντισημιτική ρητορική του ναζισμού και στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Χίτλερ ενεχόταν στη λήψη όλων των σημαντικών αποφάσεων. Η αντισημιτική εμμονή, υποστηρίζει, βρισκόταν στην καρδιά του ναζιστικού ιδεολογικού σύμπαντος, ως ενοποιητικός κώδικας της φυλετικής κοινότητας και ως μέσο διαρκούς κινητοποίησης του καθεστώτος.

Ο Friedlander μέσα από την αναμέτρηση με την ατομική και συλλογική τραυματική εμπειρία, τη μακρόχρονη έρευνα και τον θεωρητικό στοχασμό επιτυγχάνει ένα αισθητικό και επιστημολογικό επίτευγμα. Μια ιστορία που ολοκληρώνεται ενσωματώνοντας την οπτική των θυμάτων, μια ιστορία που με όλες και παρ\' όλες τις εξηγήσεις και απαντήσεις της δεν εξημερώνει το παρελθόν σε μια αρεστή ερμηνεία αλλά αφήνει στον αναγνώστη μια στοχαστική απορία".

(από το επίμετρο της Ρίκας Μπενβενίστε)